නුවර අය සුද්දට රට පාවා දුන්නාද?
ඔය නුවර අය සුද්දට රට පාවා දුන්නා කියල අපි කතාවට, ආතල් එකට,කිණ්ඩියට කිව්වට ටෙක්නිකලි බැලුවොත් ඕක වැරදි කතාවක්,
රජ්ජුරුවො හැංගිලා උන්නු බෝමුරේ උඩුපිටිය ආරච්චිගෙ ගෙදර පෙන්නුවෙ ඒ ගමේම කොලුගැටයෙක් බව හැබෑව, ඒක අඹගෙඩියකට කරා කියලත් කියනව තව අය ඒක සුද්දන්ගෙ තර්ජනවලට බයේ කරා කියලත් කියනවා,
ඒත් ඔතනට වෙනකල්ම සිදුවුණ සිදුවීම් බොහොමයක් orchestrate කරේ සබරගමුවෙන් ආපු එක්නැලිගොඩල මොල්ලිගොඩල වගෙ රාජසභාවෙ අසමගිය ඇතිකරල රාජ්‍ය පාලනය අවුල් කරපු රදළයො, ඒකටම සෙට්වුණ රජකමට ලොල්වුණ ඇහැළේපොළ යටින් සහ උඩින් ගහපු ගේම්වල ප්‍රතිඵල විදිහට තමයි කන්ද උඩරට අවසානයේ බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයට යටත්වෙන්නෙ,
ඊටකලින් අවුරුදු ගණනාවක්ම වාර ගණනාවක්ම ඉංග්‍රීසීන් ඇතුළුව යුරෝපා ජාතීන් තුනක් කන්ද උඩරට අල්ලගන්න ට්‍රයිකරා, ඒත් ඒ හැමවතාවකම එයාල ෆේල් වුණා, ඔය ගැන ලියපු පරණ හෑල්ලක උපුටනයක් පල්ලෙහායින් දාන්නං,
මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ පාලනය කරපු අපරදිග ජාතීන් කිහිපවතාවක්ම කන්ද උඩරට තමන්ගෙ සිතියමට ඈඳාගන්න ට්‍රයිකරනව.
1594 දන්තුරේ සටන ඒකෙ මුල්ම උත්සාහය, එතනදි පෘතුගීසීන්ට අත්වෙන්නෙ අන්ත පරාජයක්, පරාජය අවසානයෙ පෘතුගීසීන් තමන් එක්ක එක්කගෙන ආව දෝන කතිරිනා කුමරිය උඩරට සේනාවන්ගෙ අත්අඩංගුවට පත්වෙනව,
දෙවැනි උත්සාහය 1602 බලන සටන, මැනුවෙල් ඩි සූසා කියන පෘතුගීසී සෙන්පතියා සෙංකඩගල අල්ලගන්න ඇවිල්ල ආයෙ පසුබසින අතරවාරයෙ බලන දුර්ගයෙදි සෙනරත් රජ්ජුරුවන්ගෙ පුතා වුණ මහාස්ථාන කුමාරයගෙ සේනාවන්ගෙන් සමූලඝාතනය වෙනව, පසුකාලීනව දෙවැනි රාජසිංහ නමින් රජවෙන්නෙ මේ මහාස්ථාන කුමාරයා.
ඉන්පස්සෙ ආයෙ 1630දි කොන්ස්තන්තීනු ද සා ගෙ සේනාව කන්ද උඩරට ආක්‍රමණය කරනව, එයාල ඌවෙදි කන්ද උඩරට සේනාවන්ට කොටුවෙලා හොඳ සංග්‍රහයක් භුක්තිවිඳිනව, මුළු පෘතුගීසී සේනාවම සමූලඝාතනයට ලක්වෙනව,
පිරමීඩෙක හැඩේට පරංගි හිස් පිහිටුවන සිංහල සේනාව ද සා ගෙ හිස ගෙනත් රාසිං දෙයියො හෙවත් රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ගෙ දෙපාමුලින් තියනව,
එතනදි දෙවැනි රාජසිංහ රජ්ජුරුවො ප්‍රකාශයක් කරනව,
"මා සමඟ යුධනොවදින ලෙසත් මගේ රාජ්‍යය විනාශනොකරන ලෙසත් සාමයෙන් වෙසෙන්නට මට ඉඩදෙන ලෙසත් මම ඔබට කොතෙක් නම් කන්නලව් කෙළෙම්ද ? මා එසේ ඉල්ලා සිටියේ ඔබ ලංකාවේ හොඳම කොටස අල්ලාගෙන සිටියදීය. ඔබගෙන් පසුව පැමිණෙන්නෝ ඔබගේම අඩිපාරේ යයි නම් මේ ඉරණම අත්කරගන්නා අන්තිමයා ඔබ නොවනු ඇත."
මේක එක්තරා විදිහක අනතුරු ඇඟවීමක්!
නමුත් ඒක ගණන් නොගෙන රාජසිංහයන්ගේ සහ කන්ද උඩරැටියන්ගේ සටන්කාමීත්වය අවතක්සේරු කරල ඉන් අට වසරකට පස්සෙ 1638 අවුරුද්දෙ කන්ද උඩරටට කඩාවදින ජෙනරාල් දියොගු ද මේලෝ කැස්ට්‍රෝ ගන්නෝරුවෙදි රාජසිංහගෙ සේනාවන් අතින් හොඳම එකෙන් කනවා. මුළුමහත් පෘතුගීසී සේනාවම සසමූලඝාතනය වෙලා දෙව්මව් තුරුළට සැපත්වෙනව.
එතනින් පස්සෙ ආයෙ පෘතුගීසී කන්ද උඩරටට ඇඟිලිගහන්න එන්නෑ, ලන්දේසීන්ගෙ ආගමනයත් එක්ක ලංකාවෙ මුහුදුබඩ පෙදෙස්වල පෘතුගීසී ආධිපත්‍යය බිඳෙනව.
ලන්දේසි උඩරට අල්ලගන්න කිහිපවටාඅවක්ම ට්‍රයිකරත් එයාලට ඒක කරගන්න බැරිවෙනව, දෙවැනි රාජසිංහ රජ්ජුරුවන් අතින් පරාජය වෙන එයාල කන්ද උඩරට එක්ක තරමක ශේප් න්‍යායයක් අනුගමනය කරල සාමෙං ඉන්න බලනව තමංගෙ වැඩේ කරගෙන.
1796 ඓතිහාසික කිව් ලිපියෙන් සහ සටන් කීපෙකින් ඉංග්‍රීසීන් ලංකාවෙ මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ තමන්ගෙ ආධිපත්‍යයට නතුකරගන්නව. මුල්ම ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුකාරයා වුණ ෆෙඩ්‍රික් නෝත් කන්ද උඩරට රාජධානියත් එක්ක වෙළඳ කටයුතුවලදි ඇතිවුණ ගැටුම් කිහිපයක් පදනම් කරගෙන 1803දි කන්ද උඩරට ආක්‍රමණය කරන්න තීරණය කරනව. 1803 ජනවාරි 31 කොළඹින් පිටත්වෙන මැක්ඩෝවල් ප්‍රමුඛ ඉංග්‍රීසි සේනාවන් අතරමඟදි මහලොකු ප්‍රතිරෝධයක් නැතුව සම්ප්‍රාප්ත වෙන්නෙ පාළුවට ගිය, රජමාලිගය ඇතුළුව හැමදේම ගිනිතබා විනාශකරල බිමට සමතලා කරපු සෙංකඩගල නගරයට. ඒ වෙනකොට සියලු වස්තුව සහ දන්තධාතූන්වහන්සේ අරගෙන ශ්රී වික්‍රමරාජසිංහ රජ්ජුරුවෝ ප්‍රමුඛ උඩරැටියන් සෙංකඩගල නගරයෙන් හඟුරන්කෙතට පලාගිහින්. මේක කිහිපවිටක්ම කන්ද උඩරට රජවරු පාවිච්චිකරපු යුධෝපක්‍රමයක්.
වැහි කාලෙ එළඹෙනව, ඒ එක්කම කැලෑඋණ (මැලේරියාව), බැරිබැරියාව වගේ ලෙඩරෝග කන්ද උඩරට වාඩිලාගෙන ඉන්න බ්‍රිතාන්‍ය සේනාවන් අතරෙ පැතිරෙන්න ගන්නව.ඒ අතරෙ කන්ද උඩරට සේනාවන් ටිකෙන් ටික ගේමට එන්ටර් වෙන්න ගන්නව, එයාල මුලින්ම මීගස්තැන්න අධිකාරම්ගෙ නායකත්වයෙන් ඉංග්‍රීසීන්ගෙ දඹදෙණි බලකොටුවට නොසිතූ ප්‍රහාරයක් එල්ලකරනව,
බ්‍රිතාන්‍ය සේනාංක වැඩිවශයෙන් හුරුවෙලා උන්නෙ ඉන්දියාවෙ, ඊජිප්තුවෙ, බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත්වල උණුහුම එක්ක කෙරුණ හටන්වලට, කන්ද උඩරට වගේ තෙත්, කඳුකර නිවර්තන කලාපීය හටන් එයාලට ආගන්තුකයි.
එක පැත්තකින් වැසි සමය ආරම්භවෙලා, අනිත් පැත්තෙන් කැලෑඋණ ඇතුළු ලෙඩරෝග පැතිරෙනව, තව පැත්තකින් උඩරට සේනාංක හැංගිලා ඇටෑක් කරන්න අරගෙන, තමන්ට අවශ්‍ය ආහාරපාන, වෙඩිබෙහෙත්, ඖෂධ වර්ග ඇතුළු සැපයුම් කන්ද උඩරටට ගේන්න තියෙන හැම මාර්ගයක්ම එක්කො
වැස්ස නිසා ඇහිරිලා නැත්තං කන්ද උඩරැටියන් අහුරගෙන.
බ්‍රිතාන්‍යයන් වැටෙන්නෙ අන්ත අසරණ අඩියකට!
එයාලට ආයෙමත් කොළඹට පසුබසින්නැයි අණ කෙරුණත් ඒ වෙලාවෙ හැටියට ඒක ප්‍රායෝගික වුණේ නෑ,
ලෙඩරෝගවලින් බ්‍රිතාන්‍ය සෙබලු විශාල වශයෙන් මියයන්න ගන්නව, පොරවල් වගේ කන්ද උඩරට අල්ලගන්න ආව බ්‍රිතාන්‍යයො හෙන ඩෙස්පරේට් තත්වෙකට වැටෙනව,
මැක්ඩෝවල් සෙන්පති මේ ප්‍රශ්න පටන්ගන්න කලින්ම කොහොමහරි කන්ද උඩරටින් පිටත්වුණායින් පස්සෙ හැමදේම වැටෙන්නෙ මේජර් ඩේව්ගෙ කර මතට.
ජුනි මාසෙ 24වැනිදා සුදුකොඩියක් ඉස්සර කරගෙන කන්ද උඩරට ප්‍රධානීන්ව මුණගැහෙන ඩේව් නෙගෝශියේට් කරන්න ගන්නව. එයාගෙ ඉල්ලීම් වෙන්නෙ නීරෝගී තත්වයෙන් ඉන්න සෙබළ පිරිස් සමඟ තමන්ට සහ තමන් එක්ක ආව මුත්තුසාමි කුමාරයට ආපහු ත්‍රිකුණාමලේට යන්න දෙන්නත් දැනට ගිලන් තත්වයෙ ඉන්න සෙබළුන් සුව අතට හැරුණායෙන් පස්සෙ එයාලට එන්න දෙන්න කියල. ඒකට පළවෙන එකඟතාව මත ඒ පිරිස වටපුලුවාවට ළඟාවෙනව බෝට්ටුවලින් මහවැලි ගඟෙන් එතෙරවෙන අභිලාශයෙන්, නමුත් එයාලට එහෙම ලේසියෙන් පිටවෙලා යන්න කන්ද උඩරැටියන් ඉඩදෙන්නෑ. මුත්තුසාමි ප්‍රමුඛ නායක්කර්වරුන් උඩරැටියන්ගෙ අත්අඩංගුවට පත්වෙලා හිස්ගැසුම් කනව, ඒ අතරෙ කන්ද උඩරටට කඩාවදින උඩරට සේනාවන් එහේ උන්නු සෙබළුන්ව සමූලඝාතනය කරනවා. කන්ද උඩරටට එන බ්‍රිතාන්‍ය සේනාවෙන් අති විශාල ප්‍රමාණයක් මියයයනව, තවත් විශාල ප්‍රමාණයක් අත්අඩංගුවට පත්වෙනව, ෆෙඩ්‍රික් නෝත්ගෙ කන්ද උඩරට ආක්‍රමණය අන්ත පරාජයකින් කෙළවර වෙනව.
අවි බිම තියල යටත්වෙන මේජර් ඩේව් කන්ද උඩරට සිරකරුවෙක් විදිහට දශකයකට ආසන්න කාලයක් ගෙවපු බව ඉතිහාසෙ සඳහන්වෙනව,
ඒ සා දියුණු අවිආයුධ තියාගෙන, ඒ සා විශාල සුවිශාල සේනා බලයක් තියාගෙන එකල ලෝකෙ උන්නු බලගතුම අපරදිග ජාතීන් ත්‍රිත්වයකටම කන්ද උඩරැටියන් යුධමය වශයෙන් පරාජය කරන්න බැරිවුණා, ඒ හැම උත්සාහයක්ම ගඟට කැපූ ඉනි සේ ව්‍යර්ථව ගියා,
මේ එක්ක බ්‍රිතාන්‍යයන් තේරුම්ගන්නව කන්ද උඩරට කියන්නෙ තමන්ට කවමදාවත් යුද්ධයකින් යටත්කරගන්න පුළුවන් රාජ්‍යයක් නොවන විත්තිය. එයාල වෙන මඟක් හොයන්න ගන්නව,
ජෝන් ඩොයිලි කියන මහමොළකාරය ලංකාවට එන්නෙ ඒකෙ ප්‍රතිඵලයක් විදිහට,
The rest is history !
ජෝන් ඩොයිලිගෙ උපායයන්, රදළයින්ගේ අසමගිය, ශ්රී වික්‍රමරාජසිංහ රජ්ජුරුවන් ගැන පැතිරුණ බොරු ප්‍රචාරයන් නිසා රජ්ජුරුවන් ගැන ඇතිවුණ ජන අප්‍රසාදය වගේ කරුණු කාරණාවන් නිසා අවසානෙ කන්ද උඩරට 1815දි බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයට යටත්වෙලා ඒ එක්කම සමස්ත ලංකාවම බ්‍රිතාන්‍ය යටත්විජිතයක් බවට පත්වෙනව,
නුවර අයම ස්වකැමැත්තෙන් වෙනත් රාජධානියකට යටත්වුණා නම් ඒ කරලියැද්දේ බණ්ඩාරගෙ කාලෙ සීතාවක රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ගෙ ආක්‍රමණයට සපෝට් කරපු එක විතරයි, එතැනදි පේරාදෙණියෙ වීරසුන්දර බණ්ඩාර කියන ප්‍රාදේශීය පාලකයා තමයි නුවර අයගෙන් ඒ වැඩේට මූලිකත්වය ගන්නෙ, අවසානෙ ඒ දක්වපු සපෝට් එකට තෑග්ගක් විදිහට සීතාවක රාජසිංහයන් එයාව කන්ද උඩරට සාමන්තයා බවට පත්කරනවා,
ඕන්නෝකයි සීන්නෙක!
මේක කියවපු නුවර පීප්ල්ස්
"තාමත් අපි වැරදිද ?" 😒
.
~ ✍️| විකුම්...
.
.
.
📷 - ප්‍රසන්න වීරක්කොඩි මහත්තයගෙ 'දන්තුරේ සටන' චිත්‍රෙ.
.
.
#දෙන්නඅඹේරජාඅරෙහෙ
සම්බන්ධිත පුවත් | Related News
ප්‍රධාන පුවත්
ජවිපෙ අත්හැරපු ඉන්දියන් විරෝධී සටන විජේවීරගේ පුතා අතට ගනී.. (වීඩියෝ)
අනුර - මෝදි ගිවිසුම්වලින් රටේ ආරක්ෂාවට දැඩි තර්ජනයක් එල්ලවිය හැකියි - වෛද්‍ය අනුලා විජේසුන්දර (වීඩියෝ)
අනුර - මෝදි අත්සන් කළ ගිවිසුම් රටේ ව්‍යවස්ථාවට සහ ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන්ට පටහැනියි... ජනාධිපති ලේකම් වගකීම් පැහැරහැරියා - වෛද්‍ය වසන්ත බණ්ඩාරගෙන් චෝදනා (වීඩියෝ)
අනුර සමග හොර ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමට විරෝධය දක්වා ජාතික සංවිධාන විසින් ඉන්දීය මහාකොමරිස් කාර්යාලයට මහජන පෙත්සම භාර දුන් අවස්ථාව (වීඩියෝ)
ආණ්ඩුව ඉන්දියාව සමග ගිවිසුම් අත්සන් කර ඇත්තේ රටේ ස්වාධීනත්වයට, නීතියට සහ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි ලෙසයි - නීතිඥ මධුමාලි අල්විස් (වීඩියෝ)
ඉන්දියාව සමග ආණ්ඩුව අත්සන් කළ ගිවිසුම් නීති විරෝධීයි.. ඒ ගිවිසුම්වලින් රටේ ස්වෛරීත්වය පාවා දීලා - ආචාර්ය ගුණදාස අමරසේකර (වීඩියෝ)
ඉන්දියාවත් එක්ක ගැසූ හොර ගිවිසුම් ගැන කරුණු කියන්න ජනපති ලේකම් කාර්යාලයට ගිය ජාතික සංවිධාන නියෝජිතයන්ට කුඩම්මාගේ සැලකිලි..
අනුර සමග හොර ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමට විරෝධය දක්වා ජාතික සංවිධාන විසින් ඉන්දීය මහාකොමරිස් කාර්යාලයට පෙත්සමක් භාරදෙයි..
ඉන්දියාව අසල්වාසී රාජ්‍යයක් මිස ලොකු අයියා නොවෙයි.. ඉන්දියාවේ උපකාර පිටුපස සැඟවුණු යටි අරමුණු වටහාගත යුතුයි - මහාචාර්ය පූජ්‍ය ඉඳුරාගාරේ ධම්මරතන හිමි (වීඩියෝ)
ගිවිසුම් 7ක් මගින් ලංකාව යටත් කර ඉන්දියානු ව්‍යාප්තවාදයේ ගොදුරක් බවට පත් කිරීමේ ඉන්දියානු මෙහෙයුම මේ මොහොතේ නිවැරදිව හඳුනාගත යුතුයි - මහාචාර්ය පූජ්‍ය මැදගොඩ අභයතිස්ස හිමි (වීඩියෝ)
ඉන්දියාව සමග අත්සන් කළ ගිවිසුම් ක්‍රියාත්මක වීමේදී රටට විශාල වන්දියක් ගෙවීමට සිදුවේවි... අනුර වටේ ඉන්න පාර වරද්දන උපදේශකයන්ගේ කෙරුවාව මෙන්න (වීඩියෝ)
ලෝක කම්කරු දිනය අදයි..
රට අනතුරේ හෙලමින් ඉන්දීය අගමැති මෝදි, ජනපති අනුරගේ අත අඹරා අත්සන් කළ ගිවිසුම්වලට විරෝධය පළ කරමින් ජාත්‍යන්තර පෙත්සමක් අත්සන් තබති.. (ඡායාරූප)
රට අනතුරේ හෙලමින් ඉන්දීය අගමැති මෝදි, ජනපති අනුරගේ අත අඹරා අත්සන් කළ ගිවිසුම් 7ට විරෝධය පළ කරමින් ජාත්‍යන්තර පෙත්සමක් අත්සන් තැබීම අද..
මැතිවරණ කොමසාරිස් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මූලධර්ම නොදන්නා උද්දච්ච පුද්ගලයෙක්: තනතුරට සුදුසු නැහැ - ජාතික සංවිධාන කියයි
පාකිස්තානයකට එරෙහි ප්‍රහාරයකට මෝදි අවසර දෙයි..