බටහිර සාහිත්‍යයේ පියා - හෝමර්
මහා කවි හෝමර් විසින් රචිත ඉලියඩ් (The Iliad) හා ඔඩිසි (The Odyssey) නම් වූ වීර කාව්‍ය දෙක ලෝකයේ මෙතෙක් පළ වූ කාව්‍යයන් අතරින් උත්තරීතර කාව්‍යයන් වෙති. මෙම කාව්‍යන් දෙක මයිසීනියානු සංස්කෘතියේ නිෂ්පාදනයකි. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි සාම්ප්‍රදායිකව ක්‍රි.පූ 8 වන සියවසේ අගභාගයේ හෝ 7 වන සියවසේ මුල් භාගයට අයත් වේ. බටහිර සාහිත්‍යයේ පළමු කෘති ලෙස පුළුල් ලෙස සැලකෙන පුරාණ ග්‍රීක වීර කාව්‍යයන් වන " ඉලියඩ්” සහ “ඔඩිසි යන හෝමරික් වීර කාව්‍යයන් දෙක ග්‍රීක භාෂාවෙන් රචනය කර තිබෙන අතර සම්භාව්‍ය යුගය පුරා ග්‍රීක අධ්‍යාපනය හා සංස්කෘතියේ පදනම සපයයි. හෝමර් ගේ නිර්මාණ සාහිත්‍යයට පමණක් නොව ආචාර ධර්ම හා සදාචාරය කෙරෙහි ද බලපෑවේය. ග්‍රීක මිථ්‍යාව සහ ආගම පිළිබඳ තොරතුරු සෙවූ පළමු ප්‍රභවය හෝමර් විය.
හෝමර් යනු බටහිර සංස්කෘතියේ මුල්ම කවියාය. හෝමර් බොහෝ ග්‍රීක ලේඛකයින් අතර මුල්ම හා වැදගත්ම තැනැත්තා ලෙස සලකනු ලබන අතර සමස්ත බටහිර සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායේ ආරම්භකයා විය. හෝමර්ව පුරාණ ලෝකයේ ෂේක්ස්පියර් ලෙස නම් කොට තිබේ. හෝමර් ඔහුගේ වීර කාව්‍යයන් සඳහා වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වී ඇති නමුත් ඔහු වෙනත් කාව්‍යද ලියා ඇත. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි ලිවීමට අමතරව ඔහු තීබ්ස් නමින් හැඳින්වෙන පද රචනා කළේය. අනෙකුත් කෘති අතර හෝමරික් ගීතිකා, බෙට්‍රකොමියෝමාචියා -Betrachomyomachia හැඳින්විය හැකිය. අඳුරු යුගයේ ග්‍රීක සමාජය හා සංස්කෘතික ප්‍රකාශනය පිළිබඳ තොරතුරු රාශියක් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි යන දෙකම හෙළි කරයි. පුරාණ ග්‍රීකයන් තමන් ගැන සිතන හා හැඟෙන ආකාරය ඔහු ලොවට ඉගැන්වීය.
හෝමර් උපත ලැබුවේ ක්‍රි.පූ 12 සහ 8 වන සියවස් අතර කාලයකදී අයෝනියාවේ බව සලකනු ලැබේ. හෝමර්, සුප්‍රසිද්ධ ග්‍රීක කවියෙකු ටෙලිමචස් සහ එපිකාස්ට දාව උපත ලැබීය. හෙරෝඩෝටස්ගේ කාලයට අවුරුදු 400 කට පෙර හෝමර් ජීවත් වූ බව හෙරෝඩෝටස් ගණන් බලා ඇති අතර එය ක්‍රි.පූ. 850 දී පමණ ස්ථානගත වනු ඇත. ක්‍රි.පූ 12 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී ඔහු ට්‍රෝජන් යුද්ධය යැයි කියනු ලබන කාලයට වඩා බොහෝ සමීපව ජීවත් වූ බව වෙනත් පුරාණ මූලාශ්‍රවලින් කියැවේ. හෝමර්ට උපතේදී මෙලෙසිජෙනස්, මෙලසගොරස් හෝ මෙලෙසියානාක්ස් යන නම ලැබුණි. ඔහු උපත ලැබුවේ ස්මර්නා හි කයිමේනියානු ජනපදයට ආසන්නව පිහිටි මෙල්ස් නමින් හැඳින්වෙන ගඟ අසල ය. සම්ප්‍රදායට අනුව හෝමර් අන්ධව සිටි නමුත් මෙම අදහස සඳහා සාක්ෂි විශ්වාස කළ නොහැකි ය. මෙම සාක්ෂි පදනම් වී ඇත්තේ ට්‍රෝයි වැටීම පිලිබඳ කවියක් ගායනා කරන අන්ධ පුද්ගලයෙකු ඔඩිසි හි නිරූපණය මත ය.
බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරන්නේ හෝමර් උපත ලැබුවේ ක්‍රි.පූ 750 දී පමණ බවයි. ක්‍රි.පූ 6 වන සියවසේදී හෝමර්ගේ පරම්පරාව යැයි විශ්වාස කරන පවුලක් චියොස් හි ජීවත් වන බව සොයා ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත් සමහරු එය හඳුන්වන්නේ හෝමරිඩේ හෝ හෝමර්ගේ පුතුන් ලෙස හඳුන්වන පුවරු වල නාමික සංසදයක් ලෙස ය. ප්ලේටෝ, ඔහුගේ කෘති වල හෝමර් පිලිබඳව ලියයි. හෝමර් සියලු අධ්‍යාපනයේ පියා බව ප්ලේටෝ කීවේය. ඇරිස්ටෝටල් හෝමර් ගැන මෙසේ ලියුවේය: “ඔහු බොහෝ ප්‍රශංසාවට සුදුසු ය" යූරිපිඩීස් ඔහුව “විශිෂ්ට හා දිව්‍යමය” ලෙස හඳුන්වයි. හෝමර්ගේ සැබෑ ජීවිතය අභිරහසක් ලෙස පැවතිය හැකි නමුත් ඔහුගේ කෘතිවල සැබෑ බලපෑම අද අපේ ලෝකය ආලෝකවත් කරයි. හෝමර් ගේ මරණය පිලිබඳව විවිධ කතා පවතියි. හෝමර් අයෝස් දූපතේදී මිය ගිය බවත් මිය යාමට පෙර ගැඹුරු මානසික අවපීඩනයකට ඇද වැටී සිටි බවත් සඳහන් වෙයි. ඔහුගේ සොහොන පිහිටා තිබෙන්නේ ප්ලකෝටෝ හි යැයි කියනු ලැබේ.
රිචඩ් බෙන්ට්ලි ගේ අදහස අනුව හෝමර් අපැහැදිලි, ප්‍රාග් ඓතිහාසික වාචික කවියෙකි. හෝමර් යන චරිතය මිත්‍යාවක් යන අදහස අභියෝගයට ලක් කරන විද්වතුන් කියා සිටින්නේ කවියෙහි භූගෝලීය නිරවද්‍යතාවය නිසා හෝමර්ට ට්‍රෝයි තැනිතලාව පෞද්ගලිකව හුරු වී ඇති ප්‍රදේශයක් වූ බවයි. සමෝත්‍රේස් දූපතේ උසම කඳු මුදුනේ හිඳගෙන සිටින මුහුදු දෙවියා වන පොසෙයිඩන් “ප්‍රියාම් නගරය සහ අචේන්වරුන්ගේ නැව්” නැරඹූ බව හෝමර් ලියයි. සිතියම් අනුසාරයෙන් පමණක් හෝමර්ට එය ලිවිය නොහැක. එසේම හින්රිච් නමින් හැඳින්වෙන ස්ථානයක ප්‍රාග් ඓතිහාසික බලකොටුවක් පවතින බව හෝමර්ට දැන සිටියේය. මෙම ප්‍රදේශය පිළිබඳ පෞද්ගලික දැනුමක් නොමැතිව ඔහුගේ පරිකල්පනයෙන් ඒවා නිර්මාණය කර ඇතැයි සිතිය නොහැකිය.
හෝමර් ගේ පුරාවෘත්තයට අනුව, ට්‍රෝයි යනු වසර 10 ක් වටලනු ලැබූ නගරයක් වන අතර අවසානයේ අගමෙමොන් රජුගේ නායකත්වයෙන් යුත් ග්‍රීක හමුදාවක් විසින් නගරය යටත් කර ගන්නා ලදී. හෝමර්ගේ "ඉලියඩ්" ට්‍රෝයිට එරෙහි වටලෑමේ 10 වන වසර තුළ සකස් කර ඇති අතර සති කිහිපයක් තුළ සිදුවී ඇති බව පෙනෙන සිදුවීම් මාලාවක් ගැන කියයි. ට්‍රෝයිගේ නගරයේ කීර්තිය රෝම පාලන සමය දක්වාම පැවතියේය . ට්‍රෝයි වීරයන්ගෙන් කෙනෙකු වන ඊනියාස් රෝමයේ ජනප්‍රිය ආරම්භකයින් වන රොමුලස් සහ රෙමස්ගේ මුතුන් මිත්තෙකු බව රෝමවරු විශ්වාස කළහ. එස්කිලස්ගේ ඔරෙස්ටියා කෘතියේද ට්‍රෝයි නගරය පිලිබඳ විස්තර තිබේ. ට්‍රෝයි නගරය පිලිබඳ හෝමරික් පුරාවෘත්තය රෝමානු කවියෙකු වන වර්ජිල් විසින් ඔහුගේ ඇනයිඩ් හි විස්තර කර ඇත. පැරණි ග්‍රීක වීර කාව්‍යයක් වන "ක්වින්ටස් ඔෆ් ස්මර්නා" හිද ට්‍රෝයි යුද්ධය පිලිබඳව සඳහන් කරයි. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් ක්‍රි.පූ. 334 දී මෙම ස්ථානයට ගිය බව වාර්තා වෙයි.
දහනව වන ශතවර්‍ෂයේ අගභාගයේදී හෙන්රිච් ෂ්ලෙයිමන් විසින් කරන ලද කැණීම් මගින් ට්‍රෝජන් යුද්ධයට ඉතිහාසික පදනමක් ඇති බව පෙන්වා දී තිබේ. පුරාවිද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන ආකාරයට පැරණි ට්‍රෝයි නගරය පිහිටා තිබී ඇත්තේ හිසාර්ලික් කන්ද ආසන්නයේ ය. ට්‍රෝයි තැනිතලාව, පැතලි කෘෂිකාර්මික භූමියක් වන අතර එය පහළ ස්කැමැන්ඩර් ගඟ සමුද්‍ර සන්ධිය දක්වා ගෙන යයි. ට්‍රෝයි නගරය ඒජියන් මුහුද, මාමාරා මුහුද සහ කළු මුහුද අසල පිහිටා ඇති නිසා එය හමුදා ක්‍රියාකාරකම් හා වෙළඳාම සඳහා කේන්ද්‍රීය මධ්‍යස්ථානයක් වූ බවට මතයක් තිබේ. ක්‍රි.පූ 3000 ත් 2600 ත් අතර ලෝකඩ යුගයේ ප්‍රථම වරට ඉදිකරන ලද ට්‍රෝයි හි ප්‍රාකාරය නගරය ආරක්‍ෂා කලේය. ට්‍රෝජන් යුද්ධය ස්කැමැන්ඩර් තැනිතලා භූමියේ සිදු වන්නට ඇත. මෙම නටබුන් ප්‍රදේශය 1998 දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කරන ලදී. මෙම ප්‍රදේශය යුරෝපයේ පැරණිතම සාහිත්‍ය කෘතිය වන ඉලියඩ් හි විස්තර කර ඇති නගරය විය හැකි බව බොහෝ දෙනෙකු විශ්වාස කරති. මහාචාර්ය මැන්ෆ්‍රඩ් කෝර්ෆ්මන්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ 1988 දී ටුබින්ගන් විශ්ව විද්‍යාලයේ සහ සින්සිනාටි විශ්ව විද්‍යාලයේ කණ්ඩායමක් විසින් කරන ලද කැනීම් වලදී ලෝකඩ ඊතල සහ ගින්නෙන් හානියට පත් නටබුන් හමු විය. මහාචාර්ය මැන්ෆ්‍රඩ් කෝර්ෆ්මන්ගේ කණ්ඩායම විසින් මෑතකදී අනාවරණය කරගත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂි මත පදනම්ව, මෙය සැබවින්ම හෝමරික් නගරය ට්‍රෝයි බව යෝජනා වී ඇත. මේ අනුව ට්‍රෝයි නගරය හා ට්‍රෝජන් යුද්ධය මිත්‍යාවක් විය නොහැක. ට්‍රෝජන් යුද්ධය ක්‍රි.පූ 12 වන සියවසේ සිදුවූ බවට අනුමාන කෙරේ.
උපකල්පිත න්‍යාන් අනුව ට්‍රෝයි විනාශ වී වසර 400 කට පමණ පසු " ද ඉලියඩ් " කාව්‍ය සම්පාදනයකරන ලදි. ඉලියඩ්හි සැකසුම ට්‍රෝයි තැනිතලාව සහ එහි ආසන්න පරිසරයයි. භූ විෂමතා තොරතුරු නිරවද්‍යතාවයකින් යුතුව හෝමර් ඉදිරිපත් කරයි. සෙරෝනියානු කඳුකරය, ඇඩ්‍රියාටික් මුහුද, පොසිඩෝනියා බොක්ක සහ ටිර්නේනියාවට ඔබ්බෙන් වූ දූපත් යන ප්‍රදේශ හෝමර් දැන සිටියේය. හෝමර්ගේ ප්‍රකාශයන් ප්‍රදේශයේ භූගෝලීය නියමයන් මගින් සනාථ කොට තිබේ.
හෝමර් වාචික කවියෙකි. හෝමර්ගේ කාව්‍ය වසර දහස් ගනනක් පුරා පාඨකයෝ ආකර්ෂණය කර ගන්නා ලදි. හෝමර්ගේ කවි නාටකාකාර වූ අතර සැබෑ චිත්තවේගයන්ගෙන් ඉස්මතු කලේය. හෝමර් යථාර්ථවාදය ගැන සැලකිලිමත් වේ. ඉලියඩ් හි තේමාවන් විශ්වීය මානව හැඟීම්, සම්බන්ධතා සහ ප්‍රකාශන සමඟ සම්බන්ධ වේ. හෝමර්ගේ වීර කාව්‍යයේ තවත් ප්‍රධාන ලක්ෂණයක් වන්නේ ඔහු මූලික වශයෙන් තනි පුද්ගල නාට්‍ය හා චිත්තවේගයන් කෙරෙහි සැලකිලිමත් වීමයි. සෑම චරිතයක්ම, ඔවුන්ගේ මනුෂ්‍යත්වය සහ සියුම් හැඟීම් පරීක්‍ෂාවට ලක් කෙරේ. දෙවිවරුන්ද මෙම කාව්‍යමය නිරූපණයෙන් පෙන්වා දෙයි.දෙවිවරුන් විවිධ චරිතවල ඉරණම තීරණය කරයි. දෙවිවරු හෙක්ටර් සහ ඩයොමෙඩීස් වැනි පුද්ගලයන්ට අසාමාන්‍ය කාය බලයක් ලබා දුන්නද අමරණීයභාවයෙන් ඔවුන්ට ආශීර්වාද නොකලේය. හෝමර් යුද්ධය උත්කර්‍ෂයට නැංවූයේ නැත. ජීවිතය හෝ මරණය යුද්ධයක ප්‍රතිලාභ යැයි හෝමර් පවසයි. හෝමර්ට අනුව මනුෂ්‍යත්වය යනු මානව ආශාවන්, දයානුකම්පාව සහ සියුම් හැඟීම් විදහා දැක්වීමයි. යුද්ධයේ විනාශය මධ්‍යයේ මනුෂ්‍යත්වය නැති වී නැති බව ඇතැම් උදාහරණ මගින් හෝමර් පෙන්වා දෙයි.
හෝමර්ගේ මරණයෙන් සියවස් ගණනාවකට පසු ඉලියඩ් පිටපත් කරන ලදි. එය කොතරම් මතකයේ රැඳී ඇත්ද යත්, එය ක්‍රි.පූ 750 සිට ක්‍රි.පූ 700 අතර කාලය දක්වා මිනිසුන් මුඛ පරම්පරාවෙන් කථාන්තර ගෙන ආහ. ඇතීනියානු පාලක හිපර්කස් විසින් පැනතේනියානු උත්සවයේදී හෝමරික් කවි කියවීම කළේය. මෙම කවි රඟ දැක්වීමට විශේෂ රැප්සෝඩ් නමින් හැඳින්වෙන වෘත්තීය ගායකයින් සිටියහ. ප්ලේටෝ සංවාදයකට අනුව, පීසිස්ට්‍රාටෝස්ගේ පුත් හිපර්කෝස් මුලින්ම හෝමරික් කවි ඇතන්ස් වෙත විධිමත් ලෙස හඳුන්වා දුන්නේය. ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි හි ව්‍යුහය සහ වාග් මාලාව විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පෙනී යන්නේ කවි නිත්‍ය, පුනරාවර්තන වාක්‍ය ඛණ්ඩ වලින් සමන්විත බවයි; සම්පූර්ණ පද පවා පුනරාවර්තනය වේ. එබැවින් ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි වාචික-සූත්‍ර කවි විය හැකි යැයි අනුමාන කර ඇති අතර, කටපාඩම් කරන ලද සාම්ප්‍රදායික පද හා අදියර එකතුවක් භාවිතා කරමින් කවියා විසින් එම ස්ථානයේදීම රචනා කරන ලදී. හෝමර්ගේ පළමු මුද්‍රිත සංස්කරණය ක්‍රි.ව. 1488 දී ෆ්ලොරන්ස් හි ඇතන්ස්හි චල්කොන්ඩයිල්ස් විසින් සිදු කරන ලදී.
(- ගාමිණී වසන්ත වෙන්ඩකෝන්ගේ මුහුණු පොතෙන් උපුටාගන්නා ලදී)
සම්බන්ධිත පුවත් | Related News
ප්‍රධාන පුවත්
අනුර නොදකින රනිල් දකින යථාර්ථය (වීඩියෝ)
ගිහි අධිකරණයෙන් භික්ෂුනී සසුන ස්ථාපිත කෙරේ.... බලංගොඩ කස්සප හිමි
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ඊජිප්තුවට කළ දේ ලංකාවටත් කරයිද? - වෛද්‍ය වසන්ත බණ්ඩාරගෙන් අනාවරණයක්..
ඊශ්‍රායල් - ඉරාන ගැටුම නිසා මතුවන ලෝක අර්බූද.. - ආචාර්ය ජගත් චන්ද්‍රවංශ සිදුකරන විග්‍රහය..
ඊශ්‍රායලය නමින් රාජ්‍යයක් මැද පෙරදිග නැති වුණා නම් අමෙරිකාවට සිදුවෙන දේ ජ්‍යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී මොහාන් සමරනායක හෙළිකරයි.. (වීඩියෝ)
ගැටුම් කලාපයෙන්: ඉරානයේ සන්සුන් භාවය පිළිබඳ රුසියානු විශේෂඥයාගේ නිරීක්ෂණ සහ ඉරානයේ ඊළඟ පියවර
අනුර - මෝදි ගිවිසුම් වලට එරෙහිව ජාතික සංවිධාන විසින් ගොනුකරනු ලැබූ පෙත්සම ගැන අධිකරණය අද ලබාදුන් තීරණය මෙන්න..
කොළඹ නගරාධිපති ධුරය මාලිමාවට
ඊශ්‍රායලය, ප්‍රවේශම් වන්න: ඉරානය තවමත් එහි නවතම ආයුධ භාවිතා කර නැහැ!-ප්‍රවීණ යුද මාධ්‍යවේදී ඇලෙක්සි බෝර්සෙන්කෝ
විශ්‍රාමික ජනාධිපතිවරුන්ගේ වරප්‍රසාද කැපිල්ල රජයේ ක්‍රියාකාරී සැලැස්මෙන් හැලෙයි..
‘මේ අවුරුද්ද තුළ කිසිදු බදු අඩු කිරීමක් බැහැ’- මූල්‍ය අරමුදලෙන් රජයට කොන්දේසියක්
තමන් අත්අඩංගුවට ගෙන දිගු කලක් රදවා ගැනීමේ සූදානමක් ගැන ගම්මන්පිලගෙන් අනාවරණයක්..
ගාසා තීරය, ඉරානය හරහා ඉන්දියානු සාගරය වෙත එළඹෙන නව ලෝක යුධ වාතාවරණය ගැන ජාත්‍යන්තර භූගෝලීය විශ්ලේෂිකා ජිහාන් හමීඩ්ගෙන් අනතුරු ඇඟවීමක්..
ඊශ්‍රායලය සහ ඉරානය අතර පෙර නොවූ විරූ ගැටුම: මෙතෙක් අප දන්නා දේ
ඉරානයෙන් ඊශ්‍රායලයට දැවැන්ත බැලස්ටික් මිසයිල ප්‍රහාරයක්..
‘සීනි බද්ද රුපියල් 50 සිට ශත 25ක් තෙක් අඩු කිරීමේදී අපරාධමය වරදක් සිදුව නෑ’ - නීතිපති අධිකරණයට දන්වයි